Protestantse Kerk

Het mozaïekraam


In het liturgisch centrum valt het mozaïekraam op. Kerkrentmeester Ben Otto vertelt het verhaal over dit kleurrijke raam, dat begint bij de bouw. De bouwstijl van de Bethlehemkerk is kenmerkend voor de periode van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Toen waren moderne bouwmaterialen favoriet, zoals natuursteen, glasblokken en dus ook gekleurd glas, zoals glas in lood of glas in beton. Dit werd gebruikt om een speciale sfeer in het interieur te krijgen.

De Haagse architect, K.J. Rozendaal, heeft bij de eerste plannen in 1962, waarschijnlijk vanuit de historie, als detail een kleurrijk object ingetekend. Bij veel kerken is immers glas-in-lood toegepast. Voor de Bethlehemkerk is het glas (brokken) in beton geworden. Het is niet precies bekend hoe dit is ontstaan. Wel is op te maken dat er ook een mozaiek glasontwerp is geweest. Mogelijk uit bouwkundige overwegingen is uiteindelijk voor deze duurdere vorm gekozen.
Van oorsprong is een lichtdoorlatende kleurige wand in de kerkbouw vooral bedoeld om de blik niet af te leiden naar de buitenwereld. Dit draagt bij aan de beoogde gewijde sfeer. 

Raam opgebouwd in delen 
Door de wereldtentoonstelling van Expo ‘58 in Brussel, zijn kunstwerken van glas in beton bekender geworden. Kunstenaar Hans Truijen is hierdoor mogelijk geïnspireerd. Hij heeft dit raam in 1964  ontworpen, nadat hij in mei van dat jaar de opdracht van  et bestuur van de stichting 'Bouw Hervormde Kerk Papendrecht' had gekregen. Ook voor hem is dit een uniek kunstwerk geworden.  Hij heeft dit mozaïekraam in een atelier in Limburg laten maken met behulp van mallen zijn gemaakt. Je kunt zien dat het delen zijn, die in een werkplaats zijn vervaardigd en vervolgens naar Papendrecht zijn vervoerd om in de juiste volgorde te worden geplaatst.
Truijen heeft (op het eerste gezicht) voor deze opdracht de vrije hand gekregen, de zo genaamde ‘popart kunst’. Maar de mensen die bij de bouw betrokken zijn geweest, weten te vertellen dat het een voorstelling is met de ' tulp'  als onderwerp (boeket tulpen?). In het archief over de bouw van de kerk is over het ontwerp helaas niets beschreven.

Instandhouding
Op dit moment zijn er acties om het kleurrijke mozaïekraam in het liturgisch centrum instand te houden. Omdat het kunstwerk 55 jaar weer en wind moest doorstaan, is er helaas schade ontstaan. Omdat er vocht tussen het glas en de beton kan komen, zal die schade bij vorst toenemenn. Ook gaat het verwerkte staal in het beton roesten. Hierdoor breken de betonnen bruggen tussen de glazen puzzelstukken en vallen er stukken uit. Dit moet gerepareerd worden om verder verval te voorkomen!  
De voorlopige schatting is dat reparatie minimaal € 10.000,- vergt. Dit bedrag is exclusief eventueel isolerende maatregelen zoals bijvoorbeeld een voorzetraam. Het mozaïekraam kan na herstel weer minstens 20 jaar mee.
Tot en met december 2019 hebben de collectes voor het mozaïekraam ca. € 5.000 opgebracht. Ook voor 2020 is besloten een tweede collecte te houden voor de renovatie van het mozaïekraam.